THĂM HỒ YA LY (KON TUM)

Từ thành phố Pleiku, du khách theo quốc lộ 14 đi khoảng 15 km 

đến thị trấn Phú Hòa (huyện Chư Pah), rẽ trái theo đường tỉnh 

673 đi 22 km nữa là đến Nhà máy Thủy điện Ya Ly. Nơi đó không 

chỉ có vóc dáng công nghiệp hiện đại, mà còn có cảnh quan thiên 

nhiên làm xao xuyến lòng người...

Ở nơi đây, trước kia ngọn thác Ya Ly hùng vỹ đã đổ nước xuống dòng 

Sê San, thét gào ngàn năm giữa rừng xanh núi đỏ. Từ khi con người 

thuần phục ngọn thác hoang dã, đưa Nhà máy vào hoạt động từ tháng 

11/2004, nước sông Sê San đã thực sự biến thành "vàng". Không những 

thế, Ya Ly còn trở thành một điểm du lịch lý thú của vùng Bắc Tây 

Nguyên, thu hút hàng trăm lượt khách tham  quan mỗi ngày. Qua cổng 

nhà máy, xe đưa du khách đến thăm Đài tưởng niệm 27 ngưòi là thợ 

xây dựng, chuyên gia, công nhân... đã ngã xuống vì tai nạn hay lũ quét 

trong thời gian 9 năm xây dựng Nhà máy.

Từ đây, con đường đi trên mặt đập dâng dẫn đến cửa nhận nước. 

Phía bên phải đập là hồ chứa nước rộng mênh mông, bên trái là 

những cửa xả lũ mà mỗi khi vận  hành gây nên những tiếng dội 

trầm hùng vang vọng không gian.

Cột nước từ cửa xả đổ ập xuống sông Sê San, tung lên cao đến vài 

chục mét những đám mây bọt nước nhỏ li ti, trắng xóa. Nước từ 

cao trình 515 m so với mặt biển qua 4 cửa nhận theo 2 đường ống 

đường kính 7 m chạy dài 4 km âm trong lòng núi với chênh lệch 

độ cao 210 m đổ vào 4 tổ máy làm quay turbin phát ra dòng điện.

Mỗi ngày Nhà máy thủy điện lớn thứ hai của đất nước này (tổng

công suất 720 MW, chỉ thua Nhà máy thủy điện Hòa Bình với 8 

tổ máy, tổng công suất 1.920 MW) phát lên lưới quốc gia một 

lượng điện trị giá 8 tỷ đồng. Một năm, Nhà máy nộp vào ngân 

sách 50 tỷ đồng thuế sử dụng tài nguyên nước. Và Ya Ly chỉ là 1 

trong số những bậc thang thủy điện đã và đang được xây dựng 

trên dòng sông Sê San (bao gồm: Ya Ly, Sê San 3, Sê San 4, 

Đăkglei và Pleikrông).

Khách đến thăm Ya Ly ngoài việc được vào tham quan tận trong

hầm đặt turbin phát điện, còn có thể chiêm ngưỡng phong cảnh 

thiên nhiên rất đẹp của những cánh rằng nguyên sinh còn được 

giữ gìn gần như nguyên vẹn trong khu vực rộng tới 20 km2 bao 

quanh Nhà máy. Không những thế, Nhà máy còn có kế hoạch huy 

động công nhân tham gia trồng mới mỗi năm 100 ha rừng. Những 

ngọn đồi bao quanh hồ chứa nước đều đã được phủ kín màu xanh 

cây lá. Chính nhờ những nỗ lực gìn giữ môi trường thiên nhiên mà 

Nhà máy đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường trao tặng Giải 

thưởng Môi trường 2005.

Một thú vui du khách khó lòng bỏ qua khi đến Nhà máy thủy điện 

Ya Ly là đi tàu thủy tham quan cảnh hồ. Hồ chứa nước khổng 

lồ với diện tích rộng tới 64,5 km2, dung tích hơn 1 tỷ m3 nước 

và độ sâu khoảng 70 m.

Trong lòng hồ là những tặng vật đặc sắc của sông Sê San như cá 

chình, cá lăng và đặc biệt là cá anh vũ – một loài cá rất quý xưa kia 

chỉ được dùng để tiến vua. Cá hồ Ya Ly rất lớn, có con nặng tới 

15-20 kg, thịt chắc lẳn. Một bữa tiệc chia tay giữa du khách với 

"biển hồ" Ya Ly với món lẩu cá trên khoang tàu du lịch lênh đênh 

giữa mặt hồ hoặc dưới hiên Nhà hàng Kơ-nia lộng gió ven hồ hẳn 

là một kỷ niệm  khó quên trên đất Tây Nguyên.

Theo Tourbalo