Tôi chịu ơn sách vở thật nhiều, nhờ sách vở mà đời sống tôi thành ra súc tích, khác hơn cuộc đời cơm áo............Những cơn bão của đời là để chứng nghiệm sức mạnh của chiếc neo của ta............Hãy cẩn thận lưỡi, vì đó là một chỗ ướt dễ trượt............Tình bạn là một thứ tình cảm êm dịu, đủ sức tô bồi cho đời người được sung sướng và có đạo đức............Kỹ nghệ giải trí ngày nay chú trọng vào ô nhiễm của các dòng sông nhiều hơn là ô nhiễm chính nó đưa vào tư duy của con người............Nếu bạn muốn cảm thấy giàu có, hãy đếm tất cả những gì bạn có mà tiền bạc không mua được............

Thứ Ba, 17 tháng 5, 2016

Đồng hương Nhà Đá (Bình Định) mừng Lễ bổn mạng tại giáo xứ Hòa Yên (hạt Cam Lâm, Gp Nha Trang)


Sáng Chúa Nhật, ngày 15.5.2016 – Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, khoảng 200 bà con giáo dân và tu sĩ gốc Nhà Đá (khu vực Khánh Hòa và một số ít từ giáo phận Qui Nhơn) đã tề tựu về tại giáo xứ Hòa Yên - nơi Cha Phêrô Trần Văn Tâm - một người con của quê hương Nhà Đá đang làm quản xứ để tham dự Thánh lễ mừng bổn mạng. Thánh lễ được cử hành lúc 10g00.




Về tham dự Thánh lễ đồng tế có tất cả 05 Cha xuất thân từ quê hương Nhà Đá: Cha Phêrô Nguyễn Văn Đông - Tổng đại diện giáo phận Kontum - chủ tế Thánh lễ, Cha Joakim Phạm Công Văn - Phó giám đốc ĐCV Sao Biển, Cha Phêrô Trần Văn Tâm - Quản xứ Hòa Yên, Cha Phêrô Nguyễn Văn Mân - Quản xứ Lương Sơn (hạt Nha Trang) và Cha Joakim Nguyễn Tô Xuân Vinh - Phó xứ Hộ Diêm (hạt Ninh Sơn).

Bà con đồng hương Nhà Đá tại Khánh Hòa chủ yếu sinh sống tập trung tại các giáo xứ Hòa Nghĩa, Hòa Yên, Vinh Trang (hạt Cam Lâm), Nghĩa Phú, Ba Ngòi (hạt Cam Ranh), Đất Sét, Đồng Trăng (hạt Diên Khánh) và Nha Trang.

Hàng năm, bà con đều tổ chức mừng lễ bổn mạng tại giáo xứ Hòa Yên để có dịp gặp gỡ và ôn lại truyền thống cha ông, nhắc nhở thế hệ con cháu không lãng quên cội nguồn.

Sau Thánh lễ, bà con cùng tham dự tiệc mừng tại Nhà Hội Thánh Giuse của giáo xứ. Tại đây, mỗi người con của Nhà Đá được nhận tập sách LƯỢC SỬ ĐỊA SỞ NHÀ ĐÁ do Cha Phêrô Nguyễn Văn Đông sưu tầm và góp nhặt.


Đôi dòng lịch sử

Nhà Đá là tên gọi của của một giáo xứ thuộc giáo phận Quy Nhơn. Nhà thờ Nhà Đá tọa lạc tại một đồi dốc thuộc thôn Đại Thuận, xã Mỹ Hiệp, huyện Phù Mỹ, bên trái trục Quốc lộ 1A (từ Nam ra Bắc), cách thị trấn Phù Mỹ khoảng 06km. Nhà thờ Nhà Đá ngày nay hoang phế trơ mình giữa nắng mưa như đang khát khao chờ đợi bàn tay tô điểm của con người.

Nhà Đá hay Truông Dốc là một giáo xứ đã đón nhận Tin Mừng từ tiền bán thế kỷ 18.

Theo bảng thống kê Danh Sách Nhà Thờ, Nhà Nguyện năm 1747 do linh mục Guillaume Rivoal ghi phần Thừa Sai Balê và Thánh Bộ Truyền Giáo; linh mục Jakob Graff ghi phần Dòng Tên; linh mục Felipe de la Concepcion ghi phần Dòng Phanxicô thì phần đất tỉnh Bình Định (Qui-ning) lúc bấy giờ có 02 nhóm Thừa Sai truyền giáo hoạt động: từ Kiều Đông (Ki-dou) thuộc Phù Cát vào phía Nam thuộc Hội Thừa Sai Balê (M.E.P) có 13 giáo điểm; từ Phù Mỹ ra phía Bắc thuộc Dòng Phanxicô có 14 giáo điểm, trong có Mương Lỡ được 80 tín hữu, là nơi đón nhận Tin Mừng sớm nhất trong các giáo họ thuộc giáo xứ Nhà Đá (Truông Dốc).

Theo bảng thống kê của Thánh giám mục Stêphanô Thể gởi về Hội Thừa Sai Balê năm 1850 thì Bình Định có 04 giáo hạt, trong đó có hạt Phù Ly gồm 18 giáo điểm, trong đó có giáo điểm Mương Lỡ: 230 tín hữu, Truông Dốc: 78 tín hữu. Nhà thờ Phù Ly nay không còn gì cả. Phía Tây Nam của Phù Ly có nhà thờ Xuân Hội, ngày nay cũng đã thành bình địa. Hiện nay, còn di tích mộ giếng, theo lời truyền khẩu, mộ giếng này là nơi chôn xác những tín hữu bị phong trào Văn Thân bách hại. Ngoài ra, có một số mộ còn thánh giá do ông Phan Xuồng chăm sóc.

Lúc bấy giờ, số linh mục còn ít ỏi, sự hiện diện của linh mục nơi các giáo điểm có tính cách vãng lai. Mương Lỡ (Hòa Mục) là một giáo đểm có các linh mục hiện diện thường xuyên hơn. Vào tháng 3.1882, Đức Cha Galibert bổ nhiệm linh mục Théodule Josept Hamon (cố Lựu) đến ở tại Truông Dốc với nhiệm vụ như một cha sở (comme curé). Lúc đầu, cộng đoàn tín hữu Truông Dốc ở tại chân một gò đất trên triền núi phía Bắc, nơi đây trống trải, gió lạnh, nhất là mùa đông sinh nhiều bệnh tật. Do đó, đầu năm 1883, Cha Hamon dời cộng đoàn lên đỉnh dốc như ngày nay. Đang lúc cũng cố cơ sở vật chất tạm ổn định, đầu tháng 8 năm 1885, ngài phải dẫn một số đông tín hữu trong vùng về Qui Nhơn lánh nạn phong trào Văn Thân, sau đó vào Vĩnh Long cho đến khi phong trào Văn Thân chấm dứt. Tháng 7.1887, số tín hữu ở lại Qui Nhơn bắt đầu trở về quê. Ngày 01.8.1887, ngài dẫn tín hữu tạm cư ở Vĩnh Long về lại Truông Dốc. Cha Hamon tổ chức truy tập thân xác các tín hữu trong xứ đã bị bách hại. Ngày nay, tại nghĩa địa Truông Dốc có một trụ tứ giác với thánh giá trên đỉnh, cao khoảng 02m, xung quanh trụ có sân đất vuông, tục truyền đây là nơi an nghỉ của các vị ấy.

Sau khi ổn định cuộc sống, Cha Hamon  xây dựng nhà thờ Truông Dốc bằng đá ong, một công trình đầu tiên bằng đá của giáo phận Đông Đàng Trong. Trước  đó năm 200 năm, năm 1867 tại Phủ Cam, Huế, linh mục Pierre Langlois (1640-1700) thuộc Hội Thừa Sai Balê đã xây nhà thờ bằng đá lớn nhất Đàng Trong dài 49m, rộng 15m, dân chúng đã gọi Cha Langlois là “Cha Phêrô Đá”. Nhà thờ Truông Dốc được khánh thành ngày lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống năm 1889, lễ này cũng được chọn làm bổn mạng của giáo xứ, tên gọi Nhà Đá cũng phát xuất từ ngôi nhà thờ đá này. Ngoài công trình nhà thờ, cha còn xay 03 nhà cho các chú giúp, cho người neo đơn, nuôi trẻ mồ côi.

Sau khi hoàn thành nhà thờ Truông Dốc, Cha Hanmon củng cố các giáo điểm, mua ruộng đất tạo nguồn kinh tế - tài chính cung cấp cho những nhu cầu thờ phượng, bác ái, truyền giáo, giáo dục miễn phí. Ngài làm việc mục vụ tại đây 26 năm, năm 1908 ngài nghỉ hưu tại Nhà Đá, tháng 3.1910 trở về Pháp và qua dời tại Montbeton ngày 06.5.1911.

Tiếp nối Cha Hanmon có các Cha sở và các Cha phụ tá.

Các Cha sở

 
SttTên Thánh, họ tênThời gianGhi chú
1Théodule Josept HAMON1882 – 1908
2Gustave Paul DUBULLE1908 – 1909
3Charles Eugène SAULCOY1909 – 1014
4Jean Marie GUÉNO1914 – 1924
5Giuse MIỄN1921 - 1923Tạm Quyền
6Jean Liévien SION1925 – 1931Giám mục 1941
7Phêrô NHÌ1931 – 1933
8Joakim Phan Công SỨ1933 - 1946
9Ausgust Nguyễn Thanh Long1946 - 1948
10Phêrô Nguyễn Sĩ Tư1948 - 1953
11Giuse Lê Văn Ly1953 - 1957
12Phêrô Nguyễn Vĩnh Lưu1957 - 1962
13Bernard Phan Văn Hoàng1962 - 1965
14Các cha Dòng Đồng Công1965 - 1975
15Phêrô Nguyễn Công Sanh1975 - 1996Cha sở Phù Cát kiêm nhiệm
16Anrê Đinh Duy Toàn1996 – 2014Cha sở
17Giuse Võ Tuấn2014-Cha sở

Các Cha phụ tá
 
SttTên Thánh, họ tênThời gianGhi chú
1F.X. Sanh02.1907 – 10.1907ở Truông Dốc
2Cha Tánh10.1907 – 8.1908 (1), 12.1911 – 3.1912 (2)ở Truông Dốc
3Phêrô Qua1908 - 1911ở Cây Rỏi
4J.B. Hậu1912Truông Dốc
5Simon Thọ1914 - 1916Truông Dốc
6Phêrô Từ1916 - 1917Truông Dốc
7Giuse Nguyễn Tý1920 - 1922Truông Dốc
8Simon Tôn1922 - 1926Suối Nổ
9Phêrô Nhì1926 - 1929Truông Dốc
10Stêphanô Cao Tấn Truyện1933 - 1936Cây Rỏi
11Antôn Hoàng Liên Mầu1936 - 1938Cây Rỏi
12Giacôbê Nguyễn Hữu Thiên1939Truông Dốc
13J.B. Hộ1938 - 1941Cây Rỏi
14Phêrô Nguyễn Văn Quyển1940 - 1941Suối Nổ
15Đôminicô Châu Phận1942 - 1946Cây Rỏi
16Phêrô Lê Đức Châu1946 - 1947Cây Rỏi
17Antôn Hồ Ngọc Hạnh12.1947 – 02.1948Cây Rỏi

Ngoài các linh mục được chính thức bổ nhiệm trên đây, còn có các linh mục được phép Đấng Bản Quyền về nghỉ dưỡng tại các giáo họ như Cha Phaolô Nguyễn Minh Đoan về nghỉ ở Suối Nổ và qua đời tại đây năm 1949, Cha Joakim Phan Công Sử về nghỉ tại Cây Rỏi tử năm 1963 – 1965.

Dọn đất, gieo hạt, chăm bón, thu hoạch là tiến trình tuần tự của nhà nông. Trong việc rao giảng Tin Mừng, tiến trình ấy được kết nối đan xen với nhau. Thời Cha Jean Liévien SION làm Cha sở Nhà Đá (1925 – 1931), được phép của Đức giám mục giáo phận, Cha đã lập dòng Thánh Giuse tại Nhà Đá. Ngày 01.11.1926, khai giảng lớp đệ tứ đầu tiên với 17 em. Sau đó, một số thầy giảng trong giáo phận lần lượt xin gia nhập. Ngày 23.5.1931, Thánh bộ Truyền giáo ký văn thư chuẩn nhận việc nhà dòng được thành lập. Ngày 14.7.1931, Đức Cha Tardieu Phú công bố sắc chỉ thành lập. Vì cơ sở tại Nhà Đá không đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của Nhà Dòng, năm 1932, Nhà Dòng dời về Kim Châu.

Năm 1931, Cha Phêrô Nhì trùng tu công trình nhà thờ cũ do Cha Hamon xây dựng. Công việc trùng tu chưa hoàn thành, trận bão tháng 10 năm Nhâm Thân (1932) đã làm sụp đổ hoàn toàn. Cha Joakim Phan Công Sử xây lại nhà thờ, Cha sử dụng nguồn gỗ từ những cây Sao do Cha Hamon trồng khi ngài mới đến Truông Dốc. Theo gương vị tiền nhiệm, Cha Sử đã trồng lại hàng Sao sau khi thu hoạch. Năm 1940, Nhà Đá trùng phùng niềm vui: Nhà thờ Cha Sử xây dựng được khánh thành vào ngày 06.4.1940 và 18 học sinh thi Élémentaire đậu cả 18. Vào thời Cha Hamon đã có trường học nhưng chưa đủ điều kiện để đi thi. Thời Cha Sử, trường Nhà Đá do ông Louis Nguyễn Đức Bạng làm hiệu trưởng có đăng bộ với Ty giáo dục. Đạo và đời cùng phát triển, năm 1941, tổng số tín hữu Truông Dốc được 2.065 người trong 15 giáo họ: Họ chính Truông Dốc được 288, Gò Vàng: 64, Gò Đồng: 255, Suối Nổ: 387, Mương Lỡ: 193, Bình Sơn: 114, Gò Mít: 71, Bình Tân: 30, Vĩnh Ân: 17, Tân Hóa: 56, Hiệp Luôn: 52, An Điềm 63, Cây Rỏi: 256, Hội Sơn: 41, và Tùng Chanh: 178.

Từ năm 1946 đến năm 1954, Cây Rỏi, Hội Sơn, Tùng Chanh, An Điềm, Hiệp Luôn, Vĩnh Ân và Tân Hóa được tách khỏi Nhà Đá lập thành địa sở Cây Rỏi do Cha Anrê Nguyễn Văn Tường đảm nhiệm, sau năm 1954 nhập trở lại Nhà Đá.

Năm 1956, do sự bất cẩn, nhà thờ Nhà Đá bị hỏa hoạn, liền sau đó, Đức Cha Marcello Piquet Lợi - Giám mục giáo phận Qui Nhơn thuê ông thầu Võ Sĩ làm lại nhà thờ mới với cột kèo đúc bê tông như hiện nay vẫn còn thấy.

Theo đúng Qui chế Giáo luật, ngày 30.01.1958, Đức Cha Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi - Giám mục giáo phận đã ký quyết định nâng lên giáo xứ bán chính thức (Quasi paroisse) các nơi sau đây: Đà Nẵng, Trà Kiệu, Cu Và, Gia Hựu, Nhà Đá, Gò Thị, Qui Nhơn và Mằng Lăng. Ngày 06.02.1961, theo quyết định của Hội đồng Địa phận công bố các nơi trong địa phận thành giáo xứ chính thức (Paroisse), trong đó có giáo xứ Nhà Đá.

Được sự đồng ý của Đức giám mục giáo phận, đầu năm 1958, các tu sĩ dòng Đồng Công đã đến làm việc truyền giáo tại Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ. Nguyên khu truyền giáo này cho Cha Phêrô Trịnh Hoài Ân gầy dựng bao gồm các xã Mỹ Thọ, Mỹ Chánh, Mỹ An, Mỹ Thành, Mỹ Cát và Cát Minh của huyện Phù Cát. Cơ sở vật chất trụ sở truyền giáo Mỹ Thọ do các tu sĩ dòng Đồng Công xây dựng và khánh thành ngày 23.8.1958.

Năm 1965, Cha Bernard Phan Văn Hoàng cùng với số đông tín hữu vào Qui Nhơn để tránh bom đạn chiến tranh. Đến năm 1967, Cha Hoàng xin chuyển về làm việc ở Đà Nẵng. Đức Cha Đaminh Hoàng Văn Đoàn - Giám mục Qui Nhơn đã giao xứ Nhà Đá cho dòng Đồng Công phụ trách. Trong nổ lực phát triển con người toàn diện, các tu sĩ Đồng Công mở phòng phát thuốc, trường dạy học, ký túc xá, tất cả đều miễn phí. Niên khóa 1970 - 1971, số con em trong vùng đã đến trường do các tu sĩ Đồng Công phụ trách.

Bậc trung học: Trường Đồng Công (ở Nhà Đá) có 125 học sinh (lớp cao nhất: Lớp 9), Trường Toàn Mỹ (ở Mỹ Chánh) có 111 học sinh (lớp cao nhất: Lớp 6).

Bậc tiểu học: Trường Đồng Công (Nhà Đá) có 744 học sinh (lớp cao nhất: Lớp 5), Trường Toàn Mỹ (Mỹ Chánh) có 357 học sinh (lớp cao nhất: Lớp 5), Trường Thiên Mẫu (TT. Phù Mỹ) có 238 học sinh (lớp cao nhất: Lớp 5).

Vì là vùng đất thường đón nhận bom đạn chiến tranh, từ năm 1965 đến 1968, đa số dân chúng di cư đi nơi khác. Hầu hết họ đã ổn định cuộc sống nơi những vùng đất mới, nên khi hòa bình được vãn hồi, nhiều người trong số họ không trở về quê quán. Tháng 3.1975, các tu sĩ Đồng Công rời khỏi Nhà Đá và cũng không trở lại.


Tháng 4.1975, Đức cha Phaolô Huỳnh Đông Các - Giám mục Qui Nhơn bổ nhiệm cha Phêrô Nguyễn Công Sanh làm quản xứ Phù Cát, kiêm nhiệm Nhà Đá.


Ngày 18.9.1996, Cha Anrê Đinh Duy Toàn được bổ nhiệm làm quản xứ Phù Mỹ. Nhà thờ Phù Mỹ nguyên là nhà thờ giáo họ Gò Đồng thuộc giáo xứ Nhà Đá, cách nhà thờ Nhà Đá khoảng 06km về hướng Nam. Đây là nơi duy nhất trong xứ Nhà Đá có số giáo dân sum họp thường xuyên, nhà thờ các giáo họ khác đều sụp đổ hư nát.
 

Các linh mục và tu sĩ xuất thân từ giáo xứ Nhà Đá
 

SttTên Thánh, họ tênGiáo họGhi chú
1Giuse ChungHòa Mục
2Anrê CậyTruông Dốc
3Micae ThienHòa Mục
4Phaolô BangSuối Nổ
5Phaolô Nguyễn TưởngBình Sơn
6Phaolô BườngGò Mít
7Phêrô GiảngTruông Dốc
8Joankim Nguyễn LịchTruông Dốc
9Phêrô Lê Vĩnh PhướcTruông Dốc
10Phêrô Trương Công ChanhHòa Mục
11Aug. Nguyễn Khắc CầnGò Đồng
12Phaolô Võ Hữu TưSuối Nổ
13Phanxicô Nguyễn Quang HiềnGò Vàng
14Joakim Huỳnh Văn HóaSuối Nổ
15Phêrô Nguyễn Hữu SanhCây Rỏi
16Martinô Nguyễn Trọng HuấnHòa Mục
17Gioan M. Nguyễn Đức ThốngHòa Mục
18Joakim Nguyễn Thúc NênTruông Dốc
19Joakim Nguyễn Hoàng SơnTruông Dốc
20Phêrô Nguyễn Văn ĐôngTruông DốcTổng đại diện GP Kontum
21Giuse Võ Đình SenTruông Dốc
22Joakim Phạm Công VănTruông DốcPGĐ ĐCV Sao Biển
23Phêrô Trần Văn TâmGò ĐồngQuản xứ Hòa Yên (GP Nha Trang)
24Giuse Lê Thu ThâuSuối Nổ
25Joankim Huỳnh Công TânCây Rỏi
26Giuse Phạm Ngọc TuấnTruông Dốc
27Phêrô Nguyễn Văn MânQuản xứ Lương Sơn (GP Nha Trang)
28Joakim Nguyễn Tô Xuân VinhPhó xứ Hộ Diêm (GP Nha Trang)
 Các tu sĩ
SttTên Thánh, họ tênGiáo họGhi chú
1Tu huynh Nguyễn SanhTruông DốcDòng Lasan, Canada
2Phêrô Nguyễn Đình PhụcTruông DốcDòng Phanxicô
3Rosalie Nguyễn Thị ĐâyTruông DốcDòng MTG Qui Nhơn
4Béatrice Nguyễn Thj LậpTruông DốcDòng MTG Qui Nhơn
5Anna Nguyễn Thị Bích NgaTruông DốcDòng MTG Qui Nhơn
6Maria Nguyễn Thị Bạch VânTruông DốcDòng MTG Qui Nhơn
7Maria Võ Thị TuyếtHòa MụcDòng MTG Qui Nhơn
8Têrêsa Nguyễn Thị Kim KhánhCây RỏiDòng MTG Qui Nhơn
9Lucia Nguyễn Thị Kim ThanhTruông DốcDòng MTG Qui Nhơn
10Maria Nguyễn Thị Kim SơnTruông DốcDòng Nữ vương Hòa Bình
11Matta Nguyễn Thị Lệ BânTruông DốcDòng Nữ tử BAVS
12Anê Huỳnh Thị ThảoCây RỏiDòng nữ Đaminh Rose Lima
13Maria Dương Thị Hồng ThủyGò MítDòng Đức Bà truyền giáo
14Maria Trần Thị Mỹ LoanGò ĐồngDòng Đức Bà truyền giáo
15Maria Trần Thị Mỹ LệGò ĐồngDòng Trinh vương Bùi Môn
16Maria Trần Thị Mỹ VânGò ĐồngDòng Trinh vương Bùi Môn
17Têrêsa Phan Thị Bang (Vân)Gò ĐồngDòng Trinh vương Bùi Môn
18Ysave Huỳnh Thị Kim TuySuối NổDòng MTG Phan Thiết
19Anna Lương Thị NgọcHội dòng MTG Nha Trang

 
F.X. Trương












Trái qua: Cha Phêrô Nguyễn Văn Mân (quản xứ Lương Sơn), Cha Joakim Phạm Công Văn (Phó giám đốc ĐCV Sao Biển),
Cha Phêrô Nguyễn Văn Đông (Tổng đại diện giáo phận Kontum), Cha Phêrô Trần Văn Tâm (quản xứ Hòa Yên),
Cha Joankim Nguyễn Tô Xuân Vinh (phó xứ Hộ Diêm)



Sr. Maria Nguyễn Thị Kim Sơn (Dòng Nữ Vương Hòa Bình, GP Ban Mê Thuột)



























Ông Nguyễn Xuân Hạ - Chủ tịch HĐGX Hòa Nghĩa - cám ơn quý Cha

Bà con gốc Nhà Đá tại Hòa Nghĩa và Hòa Yên lưu niệm với quý Cha

Bà con gốc Nhà Đá tại Vinh Trang, Nghĩa Phú và Ba Ngòi

Bà con gốc Nhà Đá tại Đồng Trăng, Đất Sét, Nha Trang và Qui Nhơn


 
Cha Phêrô Nguyễn Văn Đông (phải) và bào đệ Nguyễn Cận (từ Mỹ) / Sr. Kim Sơn và Sr. Anna Lương Thị Ngọc (Hội dòng MTG Nha Trang)

   



(Nguồn bài viết: http://giaophannhatrang.org/)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét