Về câu hỏi liên quan đến danh từ “Giavê” và “Allêluia”.

Trong thư chung gởi các Hội Đồng Giám Mục ngày 29.06.2008 (Prot. 213/08/L; Notititae n.501-502, 06.2008, tr. 177-201), sau khi diễn giải dựa trên truyền thống Kinh Thánh và phụng tự Kitô giáo, Bộ Phụng Tự đưa ra các chỉ thị:

1- Trong các cử hành phụng vụ, trong các bài hát hay lời nguyện, Danh Thánh Thiên Chúa bằng tetragrammaton YHWH (Gia-Vê) không bao giờ được sử dụng hay đọc lên.

2- Khi chuyển dịch các bản văn Kinh thánh, nhằm mục đích sử dụng trong phụng vụ, phải tuân theo các chỉ dẫn của Liturgiam authenticam n.41: Danh Thánh Thiên Chúa bằng tetragrammaton phải được dịch thành từ ngữ tương đương với Adonai/Kyrios, nghĩa là “Chúa” (Lord, Seigneur, Signore…).

3- Trong bản văn phụng vụ, khi cần chuyển dịch khác nhau giữa Adonai và Danh Thánh Thiên Chúa bằng tetragrammaton, Adonai được dịch là “Chúa” và tetragrammaton YHWH được dịch là “Thiên Chúa” (God, Dieu, Dio…), như cách làm của Bản Bảy Mươi và bản dịch Latinh Vulgata”.

(x. Chỉ thị của Bộ Phụng Tự về "Danh Thánh Thiên Chúa:

http://tonggiaophansaigon.com/hoi-dap/20120508/16044)

*(Mời xem thêm "Huấn lệnh của Tòa thánh: Từ ''Yahweh'' (Gia-vê) không thích hợp khi dùng trong phụng vụ" ở bên dưới, phần cuối bài).

_________________________________

Vào cuối năm 2008, chúng tôi có gởi thư đến UB Thánh Nhạc, trực thuộc HĐGM VN xin được hướng dẫn, để áp dụng trong các Ca đoàn giáo xứ của mình. 

Sau đây xin trích đăng lại cuộc trao đổi, nhất là thư trả lời của các LM trong Ban Thánh Nhạc, nguyên văn trích từ Diễn đàn Thánh Nhạc:

Kính thưa quý Cha,

Gần đây liên quan đến Chỉ thị của Tòa Thánh về việc không sử dụng chữ Giavê trong phụng vụ, con xin quý Cha giúp :
1.Giáo Hội Việt Nam hiện đã có thông cáo về vấn đề này chưa? Hiện tại các bản văn, thánh ca phụng vụ có chữ Giavê thì xử lý thế nào, có được phép tạm sử dụng chờ hướng dẫn của HĐGM? (Con biết số lượng bản văn pv, thánh ca...có chữ Giavê rất là nhiều, mới đây hình như chỉ có cha nhạc sỹ Thành Tâm đã cập nhật sửa đổi các bài hát của ngài trong tập Vào Đời). Các ca trưởng...có được phép tự ý thay đổi chữ Giavê trong các bài hát thông dụng để sử dụng hay không? Vì con thấy nhiều nơi tự ý thay đổi thành nghĩa tương đương, mỗi người mỗi ý, để sử dụng, bất chấp tác giả...Nếu không thay đổi mà cứ sử dụng Giavê thì có sai lỗi gì không (vì có linh mục rất khắt khe)?

2.Con thắc mắc, rồi đây chắc chắn sẽ áp dụng loại bỏ tất cả chữ Giavê trong cử hành phụng vụ, tuy nhiên có một chữ Allêluia! Theo con được biết: Al-lê-lu nghĩa là Hãy ngợi khen, hãy chúc tụng; còn chữ ia là viết tắt của chữ Giavê,đã được đọc lên thành âm: gia,nghĩa là Đức Chúa, mà theo truỳen thống Kinh Thánh thì chữ này không đọc thành âm được! Vậy nếu bỏ chữ Giavê, thì có bỏ chữ Al-lê-lu-ia không?

Kính mong quý cha giúp chúng con và nhiều người khỏi lúng túng, nhất là để tránh việc tùy tiện thay đổi chữ Giavê mà không theo sự hướng dẫn chung.

Con chân thành cảm ơn.

Phêrô Lê Minh Sơn

Gx Tân Hương, Gp Kontum.

______________________________________

Ủy ban Thánh nhạc
Trực thuộc HĐGM Việt Nam

THƯ TRẢ LỜI: Về câu hỏi liên quan đến danh từ “Giavê” và “Allêluia”.

Kính gửi anh Phêrô Lê Minh Sơn,

Thưa anh,
Trước hết tôi xin lỗi về cách xưng hô với anh (vì không biết anh là linh mục, tu sĩ hay giáo dân lớn tuổi hoặc ít tuổi, để mà gọi cho đúng phép).
Thứ hai là tôi cũng xin lỗi anh, tôi đã chậm trễ trong việc trả lời cho anh vì tôi vừa bận việc, lại vừa phải liên hệ với các vị chuyên môn, để có thể giúp anh tìm được câu trả lời thoả đáng.
Dựa trên lá thư của Bộ Phụng Tự Tòa thánh đề ngày 29 tháng 6 năm 2008 với chữ ký của chủ tịch Bộ là Hồng y Francis Arinze và Tổng giám mục Malcom Ranjith là tổng thư ký, đã đưa ra huấn lệnh của Tòa Thánh: “Từ “YAHWEH” (Giavê) không thích hợp dùng trong phụng vụ.” (Đã được UBTN. HĐGM.VN cho in trong Nội san Hương Trầm số 8, trang 41 và 42), chúng tôi xin trả lời cho anh như sau:
1. Về câu hỏi thứ nhất: Dùng chữ “GIAVÊ”: trong tuyển tập Thánh Ca Chung Việt Nam (quyển 1), sắp phát hành, quý Cha nhạc sĩ và Ban tuyển chọn đã sửa lại lời những bài thánh ca trước đậy dùng từ Giavê bằng từ khác hay bằng ý tưởng tương tự, để các cộng đoàn có thể tiếp tục sử dụng những bài đó (Hy vọng tuyển tập này sẽ phát hành sớm vào cuối năm nay). Vì thế, các ca trưởng không nên tự sửa, vì có thể sẽ có nhiều dị bản khác nhau của một bài thánh ca (do nhiều người khác nhau sửa). Tôi thiết nghĩ, trong khi chờ đợi, chúng ta nên chọn những bài hát khác, vì cùng 1 thánh vịnh, hay cùng 1 nội dung, có nhiều bài thánh ca có thể đáp ứng cho nhu cầu và hoàn cảnh của mỗi ca đoàn.
2. Về câu hỏi thứ hai: Từ ngữ ALLELUIA: Trong Kinh Thánh, Thiên Chúa mạc khải Danh của Ngài cho Môsê bằng một từ gồm bốn mẫu tự YHWH. Người Do Thái không đọc thành âm tên này vì lòng tôn kính tuyệt đối danh Thiên Chúa. Họ đã đọc ra bằng một âm không liên hệ gì đến các mẫu tự có trong tên đó: Ađônai. Tuy nhiên, cũng trong Kinh Thánh, tên Thiên Chúa (YHWH) có khi được viết dưới hình thức ngắn: YAH, YAHU, YÔ, và YÊHU dưới dạng tiếp đầu ngữ hay tiếp vĩ ngữ, và dưới hình thức này thì tên Thiên Chúa có thể đọc thành âm được như trong trường hợp chư “Halleluia”, “Yêhôyađa”, “Yôzabad”. Vậy chỉ thị của Tòa thánh không cho sử dụng từ Giavê trong phụng vụ chỉ liên quan đến chữ “YHWH” trong tính nguyên vẹn của từ này mà thôi.
Cám ơn anh đã đặt vấn đề thật đúng lúc, giúp cho nhiều người ý thức viết và dùng thánh nhạc trong phụng vụ đúng ý của Giáo Hội.
Chúc anh năm mới nhiều ơn lành của Thiên Chúa.

Tp. HCM, ngày 15-01-2009.

Lm Rôcô Nguyễn Duy
TTK. UBTN. HĐGM.VN, Trưởng ban Thánh nhạc Giáo phận TP.HCM
và
Lm. Phêrô Nguyễn Văn Võ
Giáo sư Kinh Thánh Đại chủng viện Thánh Giuse Sàigòn
Ủy viên Ban Thánh nhạc Tổng giáo phận Sàigòn.

________________________________

Huấn lệnh Tòa Thánh về chữ Gia-vê

(Chỉ thị bộ Phụng Tự 213/08/L)

Từ ”Yahweh” (Gia-vê) không thích hợp khi dùng trong phụng vụ .

19.08.2008

Vatican (CWNews.com) – Tòa thánh Vatican đã ra chỉ thị cho biết Thánh Danh của Chúa, thường được gọi là “Yahweh” sẽ không được sử dụng trong các nghi thức phụng vụ Công giáo.

Chỉ thị của Tòa thánh sẽ không đặt ra nhu cầu thay đổi nào trong ngôn ngữ phụng vụ, vì Danh Thánh Chúa không hề xuất hiện trên các bản dịch Sách Lễ Rôma được Tòa thánh chuẩn y. Tuy nhiên, một số bài thánh ca có danh xưng này được coi là không thích hợp trong các nghi thức phụng vụ.

Bộ Phụng Tự, khi ra chỉ thị mới này, có nhắc nhớ các giám mục rằng theo truyền thống Do Thái, được giáo hữu thời sơ khai tuân giữ, thì các tín hữu phải tránh không được xướng lên Thánh Danh của Chúa. Chỉ thị của Tòa thánh giải thích rằng “để biểu hiệu tính cao cả và sự uy nghiêm tuyệt đối của Chúa, tên của Người phải giữ cho không thể phát thành âm thanh được”.

Để thay thế vào đó, khi muốn nói đến Thánh Danh Chúa, những người đạo đức Do Thái dùng một từ có 4 chữ là YHWH, hoặc thay thế bằng từ “Adonai” hay “Chúa”. Những Kitô hữu thời sơ khai tiếp tục truyền thống này.

Thánh Bộ Phụng Tự nói rằng cách gọi “Chúa” trong văn bản Kinh Thánh là theo tập tục này. Do đó khi Thánh Phaolô nguyện ước cho “mọi miệng lưỡi đều tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Chúa” thì lời tuyên xưng của ngài “phù hợp chính xác với lời tuyên tín về thiên tính của Đức Kitô.”

Kinh Thánh phản ảnh truyền thống Do thái, và Thánh Danh Chúa không được nêu ra trong các bản dịch được Giáo hội Công giáo chuẩn nhận. Chỉ thị của Tòa thánh nói rằng ngôn ngữ phụng vụ phải tuân thủ chặt chẽ các văn bản Kinh Thánh, để Lời của Chúa được “gìn giữ và truyền đạt dưới hình thức toàn vẹn và trung thực.”

Tuy nhiên, chỉ thị cho biết tiếp, “trong những năm gần đây đã xuất hiện dần dần” cách dùng Thánh Danh Chúa và viết thành tứ-tự (tetragrammaton, 4 chữ). Cách thức như thế nên tránh trong các nghi thức phụng vụ.

Hệ quả của chỉ thị do Tòa thánh ban hành là điều rõ rệt trong cách lựa chọn các bản thánh ca, vì một số âm nhạc phụng vụ thời nay đã vi phạm chính sách bằng cách xướng tên của Thiên Chúa. Chính sách này cũng kêu gọi phải cẩn thận trong khi soạn thảo các văn bản trong phụng vụ, tỷ như những Lời Nguyện Giáo Dân.

Lá thư của Thánh Bộ Phụng Tự đề ngày 29 tháng 6 và có chữ ký của Chủ tịch Thánh Bộ là Hồng y Francis Arinze và Tổng giám mục Malcom Ranjith là Tổng thư ký.

Trong lá thư ngày 8 tháng 8 gửi cho các giám mục thuộc hàng giáo phẩm Hoa Kỳ để chuyển đạt chỉ thị của Tòa Thánh, Giám mục Arthur Serratelli – Chủ tịch Ủy ban Phụng vụ của Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ – hoan nghênh chỉ thị của Tòa Thánh, nói rằng chỉ thị này “giúp nhấn mạnh đến sự chính xác về thần học trong ngôn ngữ của chúng ta và sự tôn kính thích đáng Thánh Danh Chúa.”

Ghi chú:

יהוה là 4 chữ Do thái dùng để gọi tên Thiên Chúa. Bốn chữ này đều là phụ âm, vì tiếng Do thái trong Kinh thánh khi viết thường bỏ nguyên âm đi. Bốn chữ này được chuyển thành JHWH (trong tiếng Đức, Pháp và Hà Lan) và thành YHWH (trong Anh ngữ). Đôi khi cũng được chuyển thành “Yahweh” hoặc “Jehovah” vì tiếng La-tinh không phân biệt chữ “Y” với “J”, chữ “W” với “V”, và trong tiếng Do Thái không chỉ rõ những nguyên âm nào đã bị lược bỏ đi. Trong các bản dịch Anh ngữ, người ta dùng từ “the Lord” (không viết hoa toàn mọi chữ), theo truyền thống của người Do thái dùng từ “Adonai” (Chúa) để tôn kính Thánh danh Chúa và tuân giữ giới luật không được kêu tên Chúa vô cớ. Người Việt thường chuyển dịch “Yahweh” thành Gia-vê.

Có thể có một số bản Thánh ca Việt nam đã dùng từ Gia-vê và bị ảnh hưởng do chỉ thị này của Tòa Thánh.

Phụng Nghi

Nguồn: http://vietcatholic.net/
______________________________________

Sau đây, xin giới thiệu đến các anh chị em ca trưởng và các ca đoàn:
Danh mục các bài Thánh Ca Vào Đời của Lm. Thành Tâm được chỉnh sửa lại (thay từ "Gia-vê"), thứ tự theo cuốn Thánh Ca Vào Đời -toàn tập cũ (1992) và mới (2005), như sau:

Kontumquehuongtoi

02/01/2017